نقد و بررسی سرفیس لپتاپ 5 Surface Laptop – مقایسه تغییرات با لپتاپ 4

با حذف کانفیگ اختصاصی AMD حالا فقط Intel در میدان لپ‌تاپ سرفیس باقی مانده

دستگاه‌های خانواده Surface Laptop از همان ابتدا اقبال خوبی در فروش داشته‌اند که فقط همین یک عامل، می‌تواند باعث تداوم بقا و یا انقراض یک محصول شود.
به همین ترتیب، حضور یک نسخه جدید از سرفیس لپ تاپ حالا تبدیل به سنت سالانه شرکت Microsoft شده و تقریبا همه می‌دانستند که پاییز امسال، این شرکت از نسخه جدید سورفیس لپتاپ خود رونمایی خواهد کرد.
اما راستش را بخواهید، ما به عنوان دوستداران دستگاه‌های Surface با دیدن سرفیس لپتاپ 5 تا حد بسیاری دلسرد می‌شویم…

همان همیشگی!

اینکه آن «همیشگی» خوب است یا بد، موضوعی متفاوت، و اینکه آیا اصلا پیشرفت و تغییر در نسخه‌های جدید دستگاه‌های دیجیتالی یک الزام است یا خیر، موضوع متفاوت دیگری می‌باشد. لذا پس از مشاهده عدم وجود کوچکترین تفاوت و پیشرفتی در سرفیس لپتاپ 4 به نسبت لپتاپ 3 واقعا انتظار داشتیم تا لپتاپ 5 این روند را تغییر داده و شاهد دستگاهی حتی انقلابی باشیم.
اما متأسفانه گویا برای مایکروسافت، ترک عادت موجب مرض بوده و سرفیس لپتاپ 5 نه تنها در اصل همان سرفیس لپتاپ 4 است، بلکه حتی می‌توان گفت در اصل همان سرفیس لپتاپ 3 را داریم! درحالیکه برای مثال مایکروسافت به سادگی می‌توانست با نازک‌تر ساختن حاشیه قاب صفحه‌نمایش، علاوه بر زیبایی ظاهری، بدون آنکه ابعاد دستگاه را افزایش دهد، تصویر بزرگتری را پیشکش خریدار کند. یا در حداقل حالت ممکن، گوشه‌های تصویر را همچون برادر کوچکتر آن که Surface Laptop Go است به شکل نرم و گرد درآورد تا با زبان طراحی پنجره‌های Windows 11 نیز همخوانی داشته باشد که حتی از این کار نیز دریغ کرده‌اند!

پاییز سال 2019 زمانیکه تغییرات بنیادین و بهبودهای اساسی سرفیس لپتاپ 3 به نسبت سرفیس لپتاپ 2 را دیدیم، بسیار امیدوار بودیم که با ادامه همین روند، شاهد لپ‌تاپ‌های فوق‌العاده‌تری در نسل چهارم و پنجم این دستگاه باشیم.
اما گویا فروش خوبی که لپتاپ 4 برای مایکروسافت به ارمغان آورد، این شرکت را از پیشرفت دستگاه خود باز نگاه داشت.
طی بیانی ساده، خب محصول کنونی به همین شکلی که هست، خوب می‌فروشد؛ پس اصلا چرا بودجه صرف کنیم و آنرا پیشرفت دهیم؟!
و به شما قول می‌دهیم که لپ‌تاپ 5 هم مجددا فروش خوبی خواهد داشت…

حذف کانفیگ AMD

بزرگترین تفاوت لپ‌تاپ 5 با لپ‌تاپ 3 و 4 یک پس‌رفت است! به طوریکه متأسفانه شاهد حذف کانفیگ AMD Ryzen هستیم. کانفیگی که مایه افتخار سرفیس لپ تاپ بود زیرا شرکت ای ام دی یک چیپست اختصاصی را فقط برای این دستگاه، طراحی و تولید می‌کرد که تحت عنوان AMD Ryzen Microsoft Surface Edition شناخته می‌شد.
اما متأسفانه هم‌اکنون دیگر خبری از چنین کانفیگ خاصی برای سرفیس لپتاپ 5 نیست و قطعا از این نظر، لپتاپ 5 نسبت به لپتاپ 3 و 4 پس‌رفت کرده است…

اینکه به چه علت چنین موردی حادث شده، قطعا فقط به همان بحث تجاری و فروش بازگشته و حذف کانفیگ رایزن در لپتاپ 5 حاکی از آن است که فروش این کانفیگ در لپتاپ 3 و لپتاپ 4 آنطور که مایکروساف و ای‌ام‌دی می‌خواسته‌اند نبوده.
اگرچه این موضوع تاحدی قابل پیش‌بینی هم بود.
زیرا متأسفانه کانفیگ AMD آنطور که قرار بود باشد، نبود.
قرار بود تا برتری اصلی و برگ برنده کانفیگ AMD در مقایسه با Intel در اصل، پردازنده گرافیکی قویتر باشد که با توجه به تمرکز عجیب اینتل روی پردازنده‌های گرافیکی یکپارچه یا Integrated خود، این نقشه AMD برآب شد. مخصوصا که متأسفانه Ryzen 7 در سرفیس لپتاپ 4 تقریبا هیچ پیشرفتی را بابت پردازنده گرافیکی یکپارچه خود ارائه نداد و در طرف مقابل، اینتل در تغییر نسل 10 به 11 که تفاوت بین لپتاپ 3 و 4 است، پردازنده‌های گرافیکی یکپارچه Iris Plus را به Iris Xe ارتقاء داد.

 
تفاوت‌های جزئی با نسل پیشین

اگر شما لپتاپ 5 را از نزدیک ببینید، تا زمانیکه دستگاه را روشن نکرده و مشخصات سیستم آنرا چک نکنید، متوجه نخواهید شد که اصلا مدل دستگاه لپتاپ 5 است یا 4 و حتی 3 . به همین جهت، بگذارید تفاوت‌های نسل جدید با پیشینیان خود را با صفت «جزئی» نام ببریم.
اولین تفاوتی که می‌توان از آن به عنوان یک پیشرفت نیز یاد کرد، افزایش میزان نهایت روشنایی پنل صفحه نمایش به 400nits است. لذا با توجه به استاندارد 300 نیتز که برای پشتیبانی از قابلیت HDR یا گستره وسیع داینامیک (رنگ‌ها و نورها) یک پیش نیاز است، هیچ بعید نخواهد بود که شاهد این قابلیت در لپتاپ 5 باشیم؛ اگرچه توجه داشته باشید که خود شرکت Microsoft هیچگونه اعلام رسمی بابت قابلیت HDR برای لپتاپ 5 نکرده است و فقط از نسخه IQ قابلیت Dolby Vision به عنوان یکی از شاخه‌های HDR در مشخصات دستگاه نام برده.

اما حقیقتا عدم وجود نرخ تجدید یا ریفرش ریت Refresh Rate بیش از 60 هرتز که حالا یک سال است در سرفیس پرو 8 معرفی شده، زخمی است که هرچقدر هم مایکروسافت با اعداد و ارقام مختلف بابت صفحه نمایش لپتاپ 5 تلاش کند، نخواهد توانست روی آن مرهم بگذارد.
لذا در مشخصات لپتاپ 5 آمده است که نرخ تضاد Contrast Ratio برابر با 1300:1 دارد و یا در تبلیغات آن گفته می‌شود که بهترین پاسخگویی به دستورات لمسی را به نسبت پیشینیان خود دارد و…
اما هیچکدام از این موارد، قادر به منحرف نمودن توجه ما از عدم وجود ریفرش ریت 120Hz در لپتاپ 5 نخواهند بود.

دومین تفاوت که شاید از نظر برخی مهم باشد و از نظر ما خیر! بحث پشتیبانی از قابلیت Thunderbolt 4 برای درگاه USB-C دستگاه است.
اگر از ما بپرسید، این قابلیت هیچ کاربرد عملی گسترده‌ای برای بیش از %80 کاربران نداشته و فقط یک قابلیت نمایشی صرفا به جهت رقابت روی کاغذ با لپ‌تاپ‌های MacBook شرکت Apple است. زیرا چند سالی بود که دوستداران لپتاپ‌های اپل، به لپتاپ‌های مایکروسافت این ایراد را وارد می‌کردند که چرا Thunderbolt ندارند؛ خب این هم تاندربولت که می‌خواستید!
درحالیکه در عمل، اکثریت غالب جامعه آماری کاربران، تا آخر عمر دستگاه حتی یکبار نیز از برتری‌های Thunderbolt 4 به نسبت Type-C عادی بهره نخواهند برد.

تنها کاربرد اساسی تاندربولت که می‌توان عملیاتی نمود، اتصال کارت‌های گرافیک خارجی به دستگاه خواهد بود. اما احتمالا تاکنون فردی را ندیده باشید که چنین عملی را انجام داده باشد! علت آن نیز بحث قیمت و ابعاد کارت‌های گرافیک خارجی یا اکسترنال است. زیرا اصلا تصور نکنید که می‌توانید هر کارت گرافیکی را توسط این درگاه به کامپیوتر خود متصل نمائید؛ بلکه کارت‌های گرافیک اکسترنال، اصلا خودشان یک محصول با دسته‌بندی جداگانه از کارت‌های گرافیک عادی هستند که شما داخل کامپیوترهای رومیزی خود نصب می‌کنید. کارت‌های گرافیک اکسترنال در کیس‌های حجیم و سنگین وزنی به فروش می‌رسند که ایضا قیمت هنگفتی برابر با حتی قیمت خود دستگاه شما دارند!
به همین علت نیز شما احتمالا تاکنون فردی را ندیده‌اید که به همراه لپ‌تاپ خود یک جعبه سنگین و حجیم را حمل کند و به شما بگوید که این کارت گرافیک اکسترنال را هم‌قیمت خود لپ‌تاپ خریداری کرده تا از درگاه Thunderbolt استفاده کرده باشد…
بنابراین این قابلیت جدید نیز اگرچه مشتی بر دهان طرفداران اپل و از بین‌برنده‌ی بهانه‌های آنهاست، اما همگان می‌دانند که در عمل و به هنگام کارکرد عملیاتی حقیقی، هیچ کاربردی برای بیش از %80 کاربران ندارد و ندارد.

سومین پیشرفت جزئی لپتاپ 5 به نسبت لپتاپ 4 در بحث باتری و شارژدهی آن است که اگر راستش را بخواهید در اصل حاصل تلاش‌های اینتل بوده و هیچ ربطی به مایکروسافت ندارد. ظرفیت باتری‌های لپتاپ 5 و 4 دقیقا یکسان هستند و افزایش مدت زمان شارژدهی باتری در اصل به این علت است که شرکت Intel بالأخره پس از سالها عقب ماندن از پردازنده‌های ARM تکنولوژی هسته‌های کوچک کم‌مصرف و هسته‌های بزرگ پرمصرف را به پردازنده‌های خود نیز آورد.
بدین ترتیب به لطف تقسیم‌بندی پردازنده نسل 12 اینتل به هشت هسته کوچک کم‌مصرف و دو هسته بزرگ قدرتمند، شاهد افزایش مدت زمان شارژدهی باتری در حالتی هستیم که نهایت توان پردازنده درگیر نباشد.

نهایتا آخرین تفاوت لپتاپ 5 و 4 در حذف رنگ آبی یخی (که بسیار زیبا بود) و اضافه کردن سبز خاکستری (که اصلا زیبا نیست!) می‌باشد. لذا تنها سلاح شما برای اینکه به اطرافیان نشان دهید آخرین مدل لپتاپ مایکروسافت را دارید، خریداری رنگ سبز خاکستری یا Sage آن خواهد بود.

سرفیس لپ‌تاپ برای چه افرادی مناسب است؟

اگر ما یکی از فروشندگان دستگاه‌های سرفیس بودیم، می‌گفتیم برای همه افراد! اما حالا که خود را یک مرجع صرفا فنی و تخصصی معرفی می‌کنیم، به شما می‌گوئیم که از نظر فنی، می‌توانید از برندهای حتی با سابقه بیشتر همچون hp و Dell و Lenovo و… لپ‌تاپ‌های بهتری را تهیه کنید.
تنها کاربرد سرفیس لپ‌تاپ فقط در مباحث ظاهری و نمایش آن به اطرافیان برای جلب توجه است.
لذا چنانچه از آن دسته افرادی هستید که تاکنون لپ‌تاپ‌های مکبوک شرکت اپل را با هدف نمایش لوگوی سیب پشت آن به اطرافیان تهیه می‌کردید و سپس نسبت به نصب ویندوز روی آن اقدام می‌نمودید، خب از همان ابتدا یک لپ‌تاپ ویندوزی به اصطلاح باکلاس! خریداری کنید که اتفاقا بهترین تجربه از سیستم‌عامل خود شرکت Microsoft را به کاربر هدیه می‌دهد.

البته که حقیقتا، تمام دلیل تولید Surface Laptop توسط Microsoft نیز فقط همین بوده است که جایگزین مستقیم و مشابهی برای Apple MacBook Air در اکوسیستم محصولات خود داشته باشد. ما در سرفیس نیوز از ابتدا یعنی در سال 2017 که اولین نسل سرفیس لپتاپ معرفی شد، تصور می‌کردیم که به علت عدم استقبال کاربران از آن، این دستگاه به نسل دوم و سوم خود هیچگاه نخواهد رسید.
اما گویا آن دسته افرادی که صرفا به علت مباحث ظاهری و جلب توجه اطرافیان اقدام به خریداری دستگاهی می‌کنند کم نیستند و مایکروسافت از فروش سرفیس لپتاپ، تاکنون درآمد خوبی کسب کرده است…

جمع‌بندی

متأسفانه Surface Laptop 5 به غیر از فقط چیپست که آن هم حاصل تلاش‌های شرکت Intel است، هیچ تفاوت خاصی با نسل پیشین خود ندارد و از این حیث، فاجعه عدم پیشرفت محسوب می‌شود.
اما به هرحال، برخی پیشرفت‌های جزئی در آن به نسبت Laptop 4 وجود دارند که باعث می‌شود حداقل در قیمت یکسان، خرید نسل جدید منطقی باشد. ولی مخصوصا در بازار کشور ایران، اگر حتی نسل سوم سورفیس لپ‌تاپ را هم دارید بدانید که لپ‌تاپ 5 هیچ تفاوت خاصی با دستگاه شما نداشته و ارتقاء به آن هیچ منطقی ندارد؛ تا جایی که بدون روشن کردن و چک نمودن مشخصات سیستم، اصلا نمی‌توان تشخیص داد که مدل دستگاه شما لپ‌تاپ 3 است یا 4 و 5 .
پیشرفت‌های جزئی لپتاپ 5 به نسبت لپتاپ 4 در زمینه پنل نمایشگر، افزایش روشنایی تا 400 نیتز، قابلیت Dolby Vision IQ و نرخ تضاد Contrast Ratio برابر با 1300:1 است که البته هیچکدام نمی‌توانند مارا بابت عدم وجود نرخ تجدید Refresh Rate بیش از 60 هرتز قانع کنند که حالا یک سال است در تبلتی چون Surface Pro 8 با نرخ 120Hz وجود دارد.
همچنین به لطف هسته‌های کم‌مصرف و پرمصرف اینتل در نسل 12 شاهد افزایش نسبی مدت زمان شارژدهی باتری هستیم.
البته که پشتیبانی از قابلیت Thunderbolt 4 در پورت USB-C هم کاربرد عملیاتی و حقیقی چندانی برای اکثر کاربران ندارد.
و نهایتا، متأسفانه کانفیگ AMD از کانفیگ‌های سرفیس لپتاپ حذف شده و در حال حاضر فقط کانفیگ Intel تولید و عرضه می‌شود.

 
 
نکات مثبت
– چیپست جدید نسل 12
– افزایش مدت زمان شارژدهی به واسطه چیپست جدید
– افزایش روشنایی پنل نمایشگر تا 400nits
– پشتیبانی از قابلیت Dolby Vision IQ
– اضافه شدن قابلیت Thunderbolt 4 به درگاه USB-C

نکات منفی
– فاجعه عدم پیشرفت به نسبت نسل پیشین
– عدم پیشرفت در زمینه وزن و ضخامت
– عدم وجود نرخ تجدید 120 هرتز
– عدم پیشرفت در زمینه نازک‌تر نمودن حاشیه صفحه
– حذف کانفیگ AMD
– حذف رنگ زیبای آبی یخی